wczytywanie strony...
Instytut Karpacki Baner Innowacyjna edukacja

Znaczenie języka

Granice mojego języka wyznaczają granice mojego świata.

To zdanie, to znany cytat z epokowego dzieła Ludwika Wittgensteina. To właśnie on napisał Traktat logiczno-filozoficzny. Cytowane zdanie mocno podnosi znaczenie języka, w zasadzie upodmiotowia język, zrównuje go ze światem, z bytem.

Wedle Wittgensteina struktura języka prowadzi do struktury OPISU, a to do zrozumienia struktury ŚWIATA. Są zatem 3 struktury: języka, opisu i świata. One powinny być równoznaczne. To założenie, ale i postulat. Czy są równoznaczne, to już inna sprawa.

W świecie istnieją PRZEDMIOTY. Ich ISTNIEJĄCY układ i relacje to jedna z możliwości – konkretyzacja formy istnienia. Jest bowiem PRZESTRZEŃ LOGICZNA, która dopuszcza istnienie wiele możliwości tkwiących w przedmiotach świata.

Przestrzeń logiczna układu przedmiotów świata opisywana jest przez LOGIKĘ I MATEMATYKĘ. Te zaś posługują się tautologiami i równaniami.

To jak istnieją przedmioty, a raczej zaistniały, to FAKT POZYTYWNY. Istniejący świat to zbiór faktów pozytywnych. Fakty NEGATYWNE, to te, które nie zaistniały, ale mogły zaistnieć.

Świat jest wszystkim, co jest faktem. Świat rozpada się na fakty.

Tak konsekwentnie twierdzi Wittgenstein. OBRAZOWANIE konkretnej sytuacji złożonej z elementów jest faktem możliwym w przestrzeni logicznej. Obraz trzeba zestawić z rzeczywistością, aby ustalić - czy zaszło. To operacja obrazowania. Dokonywana jest ciągle w procesie percepcji człowieka.

Świat opisywany jest przez ZDANIA. Wittgenstein ujawnia, że istnieją 4 RODZAJE ZDAŃ. 

ZDANIA SENSOWNE przedstawiają fakty pozytywne bądź negatywne, czyli prawdziwe bądź nieprawdziwe, istniejące w przestrzeni logicznej. Czyli: to co zaszło, bądź mogło zajść.

ZDANIA BEZSENSOWE to tautologie, równania, twierdzenia logiczne. To może dziwić, bo jakże to równania i twierdzenia są bezsensowne? Wittgenstein uznał, że to jakby oczywistości, które nie przekazują „dodatkowego” sensu, więc dlatego są bez-sensowne.

ZDANIA Z NAUK SZCZEGÓŁOWYCH to zdania z fizyki, chemii, biologii itp.  Istnieją TYLKO fakty. Nie ma praw ogólnych, są tylko prawa SZCZEGÓŁOWE. Aby analizować fakty należy nałożyć narzędzie SIATKI. Istnieją różne siatki  adekwatne do opisywania faktów. Te siatki, to takie jakby matryce, procedury analizowania faktów z nauk szczegółowych.

NIEDORZECZNOŚCI, to wszystkie zdania filozofii, religii, etyki. Te twierdzenia, opinie  znajdują się poza faktami, poza światem. Ale te niedorzeczności dużo mówią o KONDYCJI CZŁOWIEKA, o jego potrzebie dążenia do prawdy.

Te ostatnie zdania „niedorzeczne” pośrednio określają człowieka, jako podmiot DUALNY. Z jednej strony to zbiór faktów PSYCHOFIZYCZNYCH. Z drugiej zaś strony  podmiot jest WOLĄ, postawą. To takie JA FILOZOFICZNE znajdujące się na GRANICACH ŚWIATA, które chce poznawać SENS poza faktami i światem.

Te „niedorzeczne” zdania, a także DĄŻENIA człowieka są jakąś próbą rozszerzania sensu faktów, ale jego wartość trudno ocenić.

Te dążenia mogą prowadzić do Boga, do religii. Stają się wówczas sposobem postrzegania i przebywania w świecie.

Istota języka odnosi się jednak do STRUKTURY ŚWIATA. To jednak trudne zadanie. Dlatego odczytywano również znacznie Traktatu Wittgensteina jako TERAPEUTYCZNE.

Człowiek bowiem podejmując wyzwanie rozumienia ISTOTY JĘZYKA i ŚWIATA zrozumie NIEMOŻLIWOŚĆ i porażkę tych dążeń. A jeżeli zrozumie, to wyzwoli się z potrzeby rozumienia świata. Tak będzie łatwiej żyć … w świecie i spokojnie doczekać śmierci.


Zamknij